Overige afschermende rente-instrumenten: caps, floors, collars

Caps, floors en collars zijn voorbeelden van rente-instrumenten die werken volgens een vergelijkbaar principe als opties: ze bieden bescherming tegen een ongewenste renteontwikkeling, zonder geheel uit te sluiten dat ook wordt geprofiteerd van een gunstige renteontwikkeling.

Inloggen

Lid van de Kennisbank Financieel?

 

Log hier in om verder te lezen.

Afbreken

Gebruikersgegevens

 

Geef hier uw gebruikersnaam en wachtwoord:

Werkbladen in deze Excelsheet

Werkblad Cap als instrument tegen een verwachte rentestijging voor een bestaande lening

Bekijk screenshot van dit werkblad

Gebruiksinstructie

Introductie

We gaan nader in op de verschillende mogelijkheden om renterisico's af te dekken met behulp van rente-instrumenten. Het gebruik van rente-instrumenten wordt in de praktijk ook wel aangeduid onder de verzamelnaam 'hedging' of als 'het aangaan van een hedge'. Voordat een onderneming tot de inzet van rente-instrumenten besluit, moet echter allereerst duidelijk zijn:

  • welke renterisico's afdekking behoeven;
  • wat de precieze omvang is van het renterisico;
  • wat de termijn is waarover renterisico wordt gelopen.

Behalve van opties kan ter afscherming gebruik worden gemaakt van onder andere de volgende instrumenten:

  • caps, floors en collars (gebaseerd op geldmarktrente);
  • fraptions (gebaseerd op geldmarktrente);
  • swaptions (gebaseerd op geldmarkt- en kapitaalmarktrente);
  • opties op obligatiefutures (gebaseerd op kapitaalmarktrente).

Deze instrumenten worden op de onderhandse markt (bij banken) verhandeld. De genoemde rente-instrumenten werken volgens een vergelijkbaar principe als de besproken opties op obligaties: ze bieden bescherming tegen een ongewenste renteontwikkeling, zonder geheel uit te sluiten dat ook wordt geprofiteerd van een gunstige renteontwikkeling.

In het kort is met de genoemde instrumenten het volgende mogelijk.

  • De intrest rate cap (ook wel kortweg cap genoemd) zorgt ervoor dat de rentekosten van een lening met variabele rente tegen betaling van een premie op een bepaald maximumniveau wordt begrensd.
  • De intrest rate floor (ook wel kortweg floor genoemd) werkt op een soortgelijke manier als de cap. De floor begrenst, tegen betaling van een premie, de renteopbrengsten op een bepaald minimumniveau. De floor wordt gebruikt bij depositorekeningen.
  • De intrest rate collar (ook wel kortweg collar genoemd) is een combinatie van een cap en een floor. De collar geeft een afbakening van rentekosten of -opbrengsten zowel aan de onder- als aan de bovenkant. De rentekosten of -opbrengsten bewegen zich binnen een (beperkte) bandbreedte. De looptijd van een collar is gelijk aan die van een cap of floor. Voor een collar hoeft per saldo geen premie te worden betaald. Een collar is in feite een combinatie van een gekochte optie (betaling premie) en een geschreven optie (ontvangst premie).
  • De fraption is een optie op een FRA. De koper van een fraption krijgt tegen betaling van een premie het recht in de (nabije) toekomst een FRA te kopen tegen nu reeds vastgestelde voorwaarden. De verkoper (schrijver) ontvangt de premie en heeft de plicht tot levering van de FRA. De looptijd van een fraption is afgestemd op de onderliggende FRA. In de praktijk worden weinig fraptions afgesloten.
  • De swaption is een optie op een swap. Een swaption is dus een overeenkomst waarbij het recht gekocht (of verkocht) wordt om een renteswap af te sluiten. Tegen betaling van een premie heeft de houder het recht op een bepaald moment een swaptransactie af te sluiten tegen een nu reeds vastgestelde rente en looptijd. De looptijd van een swaption is over het algemeen niet langer dan één jaar.
  • De optie op obligatiefuture ten slotte is een overeenkomst waarbij het recht gekocht (of verkocht) wordt op een bepaald moment in de toekomst een obligatiefuture af te sluiten tegen een vooraf vastgestelde koers.

Tot slot en ter illustratie een voorbeeld van het gebruik van een cap als instrument tegen een verwachte rentestijging voor een bestaande lening.